Jaap ten Oever

internist-infectioloog en voorzitter NVII

Infectieziekten is een heel dynamisch, breed en divers vak. Als infectioloog ben ik aan de ene kant bezig met acute patiëntenzorg (acute infecties) en aan de andere kant begeleid ik patiënten weken, maanden of zelfs de rest van hun leven. Je werkt in het hele ziekenhuis met diverse medisch specialismen samen. Je moet niet alleen nadenken over het micro-organisme dat de infectie veroorzaakt maar ook hoe het immuunsysteem van de patiënt daarop reageert. En tegenwoordig kun je ook nadenken over of je de respons van het immuunsysteem kunt beïnvloeden. Daar valt nog heel veel over te ontdekken.

De ontwikkeling die we de komende jaren gaan zien, is een toename aan infectieziekten die worden overgedragen door muggen zoals westnijlkoorts en dengue. De muggen die deze infectieziekten overdragen voelen zich steeds meer thuis in Europa door de opwarming van het klimaat. Daarnaast komen reizigers terug van hun reis met deze ziekten. We zien ook dat schimmels aan een opmars zijn begonnen. De bestrijding hiervan wordt bemoeilijkt door resistentie, zoals we ook bij bacteriën zien. Er wordt weliswaar gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe antibiotica en antischimmelmiddelen maar de vraag is of die de komende jaren beschikbaar komen.

Bacteriofagen zijn theoretisch ook interessant in de bestrijding van infecties maar daar zitten veel haken en ogen aan. Een belangrijk nadeel is dat ze niet snel kunnen worden ingezet tegen infecties. De ziekmakende bacterie moet namelijk eerst opgespoord en gekweekt worden en dan moeten er passende bacteriofagen gevonden worden. Ik zie zelf veel heil in het beter doorgronden van het immuunsysteem. Er komen namelijk steeds meer mensen met een verminderde werking van dit systeem door bijvoorbeeld afweerremmende medicatie en ouderdom. Aan de andere kant is het immuunsysteem bij infectieziekten te actief, zoals we gezien hebben bij covid-19, en moet het geremd worden. Het zou mooi zijn als we weten met welke medicijnen we het immuunsysteem kunnen ondersteunen of afremmen.

Er zijn raakvlakken tussen de werkvelden van de arts-microbioloog, de arts infectieziektebestrijding en de internist-infectioloog. Door vanuit alle perspectieven naar de vraagstukken van de komende jaren te kijken, vinden we gezamenlijk oplossingen waardoor wij patiënten passende zorg kunnen blijven bieden en we met plezier kunnen blijven werken. Wij nemen het voortouw in het bundelen van krachten.