Sacha de Stoppelaar

Het was voorjaar 2022 en in Europa waren besmettingen met mpox (monkeypox, apenpokken) geconstateerd. Het was een kwestie van tijd voordat we in Nederland de eerste besmettingen zouden zien. En ja hoor, daar waren ze. Tijdens mijn dienst in het Amsterdam UMC; kwamen patiënten binnen met symptomen van apenpokken. Mijn collega en ik regelden een plek waar we ze geïsoleerd konden opvangen. De patiënten bleken inderdaad positief te zijn.

De melding bij het Landelijke Coördinatie Infectiebestrijding (LCI) van het RIVM was snel gedaan. Ik heb korte lijnen met dit instituut omdat ik naast in het Amsterdam umc ook twee dagen in de week bij het LCI werk. Ik werk dus aan infectieziektebestrijding aan de voor- en achterkant. We zagen de patiënten en ik was betrokken bij de adviezen voor uitbraakbestrijding voor overheid en zorgprofessionals hoe de mpox-uitbraak in Nederland het beste kon worden bestreden.

Het leuke is dat ik in mijn werk twee werelden bij elkaar breng die allebei hetzelfde doel hebben maar in praktijk gescheiden zijn: het ziekenhuis en de RIVM. Naar beiden heb ik een signaalfunctie. 

Resistente bacteriën vormen een steeds groter probleem, ook in Nederland. Wij ontwikkelden een visiedocument voor de Stichting Werkgroep Antibioticabeleid, waaruit naar voren kwam dat er in Nederland te beperkt toegang is tot benodigde antibiotica voor behandeling van multiresistente infecties. Helaas brak de oorlog in Oekraïne uit – er ontstond het momentum om de beschikbaarheid beter te regelen. Door overbelaste of verwoeste ziekenhuizen in Oekraïne konden niet alle patiënten in hun eigen land worden behandeld. Om die reden werden ze opgevangen in Europese ziekenhuizen. Ook Nederland wilde gewonde Oekraïense soldaten opvangen. De oorlogswonden die zij opliepen raakten veelal geïnfecteerd met multiresistente bacteriën vanuit de omgeving of in voorgaande behandelcentra. In Nederland hadden we nog niet de middelen om die gecompliceerde infecties te kunnen behandelen. Doordat wij ons aandeel wilden leveren aan de opvang van Oekraïense soldaten, kon ik vanuit mijn functie bij het LCI onder de aandacht brengen van VWS dat we die middelen nodig hadden.

De manier waarop wij in Europa over antibiotica denken, moet echt veranderen. Er is in Europa een heleboel antibiotica over the counter te koop. We moeten minder antibiotica gaan gebruiken en voor de juiste middelen kiezen. Als we ons denken en gedrag niet aanpassen op dit gebied dan kunnen gewone infecties weer heel gevaarlijk worden. Ik heb voor infectiologie gekozen omdat de inhoud ervan bij mij beklijft, er is niet één bepalend moment geweest. Wat ik onder meer mooi vind aan het vak is dat er achter elke infectie een groter verhaal zit. Het gaat niet alleen om die ene patiënt maar om hoe de ziekteverwekker zich over de hele wereld gedraagt.